Miras Davaları
Veraset İlamı, Mirasçılık Belgesi ve Mirasın İntikali
Miras bırakanın vefatından sonra mirasçılarının kim olduğunun ve pay oranlarının tespiti veraset ilamı, yani mirasçılık belgesiyle belirlenebilir. Veraset ilamını mirasçılar çıkarmalıdır. Veraset ilamıyla mirasçılar ne oranda hak kazandıklarını öğrenebilirler. Veraset ilamı iki şekilde alınır:
1- Ölenin son ikamet yeri sulh hukuk mahkemesinden,
2- Noterden.
Noterden mirasçılık belgesi alınabilmesi için, miras bırakanın 23/11/1990 tarihinden sonra vefat etmiş olması gerekir. Yine, mirasçılar içerisinde başka ülke vatandaşlığı olan veya Türkiye'de ikameti olmayanlar var ise; mirasçılık belgesi noterden çıkarılamaz. Mirasçılar bunun için sulh hukuk mahkemesinde hasımsız bir dava açacaklardır. Aksi ispatlanana kadar mirasçılık belgesi geçerli kabul edilir. Mirasçılık belgesinde bir hata tespit edilirse mirasçılık belgesinin iptali davası açılacaktır. İntikal, miras bırakandan kalan varlıkların mirasçılara geçişini sağlar; bir taşınmazın mirasçılara intikali için ilgili Tapu Müdürlüklerine mirasçılık belgesi ile başvurulmalıdır.
E-devlet üzerinden veraset ilamı sorgulaması, sadece 1990 sonrası ölen kişilerden miras kalıp kalmadığını öğrenmek için yapılabilir.
Sulh Hukuk Mahkemesi veraset ilamı ücreti 2024
Adliyeden veraset ilamı yani mirasçılık belgesi alabilmek için genel masraf toplamı 2024 yılında 1.000,00 TL civarındadır. Bunun içerisinde başvurma harcı, vekalet harcı, peşin harç, gider avansı kalemleri yer almaktadır. İşlemler tamamlandıktan sonra artan gider avansı talep halinde iade edilmektedir.
Vasiyetname Düzenlenmesi
Vasiyetname ölenin arzuları ile mallarının nasıl paylaşılmasını istediğini gösteren yazılı/sözlü beyanıdır. Vasiyetname resmi makamlar önünde, kişinin kendi el yazısıyla veya sözlü şekilde yapılır. Uygulamada kişiler genellikle kendi el yazılarıyla düzenlerler.
Mal Kaçırma Davası (Muris Muvazaası Davası)
Mal kaçırma davası muris muvazaası sebebiyle açılır. Muvazaa, görünüşte geçerli olup da esasen tarafların gerçek iradelerini göstermeyip aralarında hükümsüz olacağına dair anlaşmalarıdır. Muris muvazaası iki aşamalı ortaya çıkar: Birinci olarak, yapılan sözleşmeyle dışarıya yönelik bir algı yaratılır. Bunun altında ise muvazaa taraflarının gerçek iradelerini içeren bir işlem bulunmaktadır. Bu davanın kazanılması için muvazaalı işlem mutlaka ispat edilmelidir. Bu durumlarda daha çok miras bırakandan uzakta yaşayıp sıkı aile ilişkileri olmayan çocuklar karşılaşmaktadırlar.
Tenkis Davası
TMK gereğince; miras bırakanın çocukları, eşi ve ana-babası saklı pay sahipleridir. Miras bırakanın sağlığında yaptığı tasarruflar saklı pay sahiplerinin haklarını ihlal ederse bu dava açılabilir. Bu davayı sadece saklı pay sahipleri açabilmektedir. Saklı pay hakkı ihlal edilen mirasçı tenkis davası açarak zararlarını tazmin edebilir. Dava ile, saklı paya tecavüz eden tasarrufların bu tecavüz oranında indirilmesi, indirilen bu kısmın da hakkı ihlal edilen mirasçıya tahsisi sağlanır.
Miras Paylaşımı Davası
Miras paylaşımı ile, vefat eden/gaipliğine karar verilenin mal varlıkları mirasçıları arasında paylaştırılır. Miras bırakan atanmış bir mirasçı belirtmediyse tüm mal varlığı yasal mirasçılar arasında paylaştırılır. Hukukumuzda iki tür mirasçı vardır: Yasal mirasçı ve atanmış mirasçı. Yasal mirasçılar 4721 s. TMK'da düzenlenmiştir. Miras bırakanın kan hısımları, evlatlık ve alt soyu ile sağ kalan eşi yasal mirasçılardır. Atanmış mirasçı ise miras bırakanın özgür iradesiyle belirli kişileri mirasçı olarak belirlemesiyle mirasçı sıfatı kazananlardır. Miras paylaşım davası, hak sahiplerinin terekedeki varlıkların nasıl paylaşılacağı hakkında anlaşamamaları halinde gündeme gelir. Böylece hak sahiplerinden her biri terekenin mahkemece paylaşımını ister.
Ortaklığın Giderilmesi Davası (İzale-i Şuyu)
Miras bırakan ölünce mirasçılar, miras bırakanın mallarındaki ortaklıklarını sonlandırabilirler. Mirasçılar mal varlığının nasıl paylaşılacağıyla ilgili anlaşamazlarsa sulh hukuk mahkemesinden ortaklığın giderilmesini isteyebilirler. Bunu mirasçılardan her biri talep edebilir. Ortaklığın giderilmesi satış veya taksim yoluyla olur. İlgili malların değeri, büyüklüğü ve cinsi önemlidir.
Miras Paylaşımında Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi Davası
Miras bırakan ölünce mirasçılar, kalan varlıklara elbirliğiyle malik olurlar. Elbirliğiyle mülkiyette, mirasçıların mallar üzerinde ne oranda hak sahibi oldukları belli değildir. Yine mirasçılar, kalan varlıklar üzerinde serbestçe tasarruf edilecek paylara da sahip değillerdir. Mirasçılar ortak noktada buluşamıyorsa her biri paylı mülkiyete dönüştürme davası açabilir. Uygulamada elbirliği mülkiyetinde en çok rastlanan sorunlardan biri miras bırakanın bankada para, altın vb. menkullerinin oluşudur. Taraflar bir araya gelmedikçe banka bu malları mirasçılara veremez. Ancak paylı mülkiyete dönüştürülmesi davası ile mirasçılardan her biri bu parayı bankadan alabilecektir.
Terekenin Tespiti Davası
Miras bırakanın ölümünden sonra mirasçılarına hangi varlıkların kaldığına ilişkin bir bildirim yapılması gerekmez. Yani miras bırakanın mal varlıklarının mirasçılarca araştırılması gerekir. Miras bırakan üzerine kayıtlı taşınmaz, banka hesaplarındaki para, hisse senedi ve varsa araçların tespiti için tereke tespiti davası açılmalıdır. Bu dava ile miras bırakanın alacak ve borçlarının tümü mahkemece tespit edilir.
Miras Paylaşımında Anlaşmazlık Olması Halinde Araştırılacak Hususlar:
Mirastan men edilen mirasçı bulunup bulunmadığı, Reddi miras olup olmadığı, Mirasçılardan birinin veya 3. bir kişinin mirastan mal kaçırıp kaçırmadığı, Yasal mirasçılar ve kendilerine düşen pay miktarları, Miras kalan malların toplam değeri, Miras bırakan ölmeden önce mirasçılarına devir işlemi gerçekleştirip gerçekleştirmediği.
Miras Davaları Ne Kadar Sürer ?
Miras davaları en uzun davalardandır. Adalet Bakanlığınca öngörülen süre 731 gündür.
Miras Davalarında Mahkeme Masrafları
Dosya masrafları davayı açan tarafından dava dilekçesinin teslimi anında ödenir. Başvuru harcı satış bedeli üzerinden hesaplanacak olup; vekalet ücreti, harç bedeli ve malike ödenecek tutarlar gibi kalemler hesaplanarak bulunur.
