Samsun Ceza Hukuku Davaları
Devlet tarafından tanımlanmış ve suç olarak nitelendirilmiş olan hukuka aykırı insan davranışlarıyla bu davranışı gerçekleştirenlere uygulanacak cezai nitelikteki yaptırımları inceleyen bir kamu hukuku dalıdır. Ceza hukukunda hukuksal ilişkinin tarafları olan devlet ile kişiler arasında bir eşitlik söz konusu değildir, üstün olan devlettir. Günümüzde modern ceza hukukunun amacı, insanların toplum içerisinde beraber yaşayabilmeleri için zorunlu, toplum ve birey için çok önemli olan yaşam, özgürlük, sağlık ve malvarlığı gibi değerleri koruyup kişilerin özgür, sağlıklı ve demokratik ortamlarda yaşamalarını sağlamaktır.
SORUŞTURMA AŞAMASI
Suç ve faili araştırılır. Mahkemelerin gereksiz yere davalarla uğraşmaması için Cumhuriyet Savcısının soruşturma yapması zorunlu tutulmuştur. Savcı soruşturma yapmadan kamu davası görülemez. Cumhuriyet Savcısı bu aşamada soruşturma işlemlerini yapması için emrinde çalışan kolluk görevlilerini (polis, jandarma) kullanabilir. Cumhuriyet Savcısı, dava açıp açmama hususundaki kararına topladığı delilleri kıymetlendirerek varır. Savcı, YETERLİ ŞÜPHEYE ulaşmışsa, görevli ve yetkili mahkemeye düzenleyeceği dilekçeyle dava açmak zorundadır. Bu durum, KAMU DAVASININ MECBURİLİĞİ İLKESİdir.
Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda kamu davasının açılması için YETERLİ şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağı bulunmaması hallerinde kovuşturmaya yer olmadığına (takipsizlik) karar verir. Suçtan zarar gören kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edebilir.
Savcının düzenlediği iddianameyi alan mahkeme, kanunda belirtilen şartları taşıyıp taşımadığını inceler. Görevli ve yetkili mahkeme, iddianamenin kanunda belirtilen şartları taşımadığını düşünürse, 15 gün içinde iddianameyi iade eder. 15 gün içinde iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır. İddianamenin zımnen veya açıkça kabulü ile soruşturma evresi son bulmuş, kamu davası açılmış ve kovuşturma aşamasına geçilmiş olur.
Soruşturma Ne Kadar Sürer ?
Soruşturma süreleri suç türü ve fail sayısına göre değişir. Ekonomik malvarlığına yönelik dolandırıcılık, hırsızlık gibi suçlarda yaklaşık 1,5 yıl sürer. Kişilik haklarına yönelik hakaret, tehdit, iftira ve şantaj gibi suçlarda yaklaşık 5-6 ay sürer. Cinayet, yaralama, cinsel saldırı gibi bedensel bütünlüğe yönelik suçlarda yaklaşık 1 yıl sürer. Uyuşturucu, tefecilik, kumar gibi suçlarda yaklaşık 2 yıl sürer.
SORUŞTURMA AŞAMASINDA BULUNAN KİŞİLER
CUMHURİYET SAVCISI: Soruşturma işlemlerini yürüten esas kişidir.
ŞÜPHELİ: Soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişidir. Teknik yönden destekleyen bir avukatı varsa buna da MÜDAFİ denir.
MAĞDUR / SUÇTAN ZARAR GÖREN: Mağdur ya da suçtan zarar görenin teknik yönden destekleyen bir avukatı varsa buna da VEKİL denir.
SULH CEZA HAKİMLİĞİ: Cumhuriyet savcısı, soruşturma aşamasındaki bir hakim kararına ihtiyaç duyarsa sulh ceza hakimine başvurur (Örneğin; tutuklama, el koyma, adli kontrol).
KOVUŞTURMA AŞAMASI
İddianamenin kabulü ile başlayıp hüküm kesinleşinceye kadar devam eden aşamadır. Kovuşturma aşaması en uzun aşamadır çünkü içinde, Duruşma Hazırlığı, Duruşma, Hüküm ve Olağan Kanun Yollarını barındırır. Mahkeme, kovuşturma aşamasında şu 5 hükümden (son karar, nihai karar) birini vermek zorundadır: 1. Beraat, 2. Ceza verilmesine yer olmadığı, 3. Mahkumiyet ve/veya Güvenlik tedbiri, 4. Davanın reddi, 5. Düşme. Bu sayılanlardan başka hüküm yoktur. Örneğin, ‘‘durma’’ bir karardır ama hüküm değildir.
KOVUŞTURMA AŞAMASINDA BULUNAN KİŞİLER
Cumhuriyet Savcısı: Kamusal iddia makamı olarak kovuşturma evresinde yer alır.
Katılan: Davaya katılma isteği kabul edilmiş olan, MAĞDUR, SUÇTAN ZARAR GÖREN, MALEN SORUMLU KİŞİLER’ dir. Bu kişiler davaya katılırsa, ‘‘Bireysel İddia Makamı’’nı teşkil ederler. Ancak, bunların davaya katılma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Sanık: Savunma makamı olarak, kovuşturma evresinde suç şüphesi altında olan kişidir. Teknik yönden destekleyen bir avukatı varsa buna da MÜDAFİ denir.
Asliye Ceza Davaları Ne Kadar Sürer ?
Asliye ceza mahkemelerindeki davaların 300 ila 390 gün içerisinde sonuçlandırılması için hedef süresi konulmuştur.
Ağır Ceza Davaları Ne Kadar Sürer ?
2024'te açılmış bir ağır ceza davası yaklaşık 1 yıl sürecektir.
İstinaf Ne Kadar Sürer ?
2024'te istinafa edilmiş bir ceza dosyası yaklaşık 3 yıl sürecektir.
Yargıtay Dosya İnceleme Süresi Nedir ?
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığındaki dosyaların görülme süresi yaklaşık 2 yıl bu aşamadan sonraki Yargıtay Ceza Dairelerinde görülme süresi ise yaklaşık 1 yıl olup; 2024 yılında temyiz edilen bir ceza davası yaklaşık 3 yıl içerisinde karara bağlanır.
Hükümlüye Neden Vasi Atanır ?
1 yıl ve üzeri hapis cezasının kesinleştiğinde ilgili kişi bu cezanın infazı süresince kısıtlanır. Bu kişi artık sanık değil hükümlüdür. Hükümlü kişinin haklarını kullanması ve hukuki işlemler yapabilmesi için kendisine vasi atanır. Vasi, hükümlü adına hükümlünün işlemlerini yürütür. Vasi atanmadan, hükümlü vekalet veremez, dava açamaz, kanun yollarına başvuramaz ve alım satım yapamaz. Hükümlünün cezasının infaz edildiği Ceza İnfaz Kurumu (Cezaevi), bu durumu hükümlünün yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine (vesayet makamı) bildirmekle yükümlüdür. Bu aşamada Cezaevi, hükümlüye kimi vasi tayin etmek istediğini de sorup bu bilgiyi sulh hukuk mahkemesine bildirir. Mahkeme ilk olarak eş veya anne, baba, kardeş gibi yakınlardan vasi atar ancak imam nikahlı eş ya da yakın arkadaş da şartları taşıyorsa vasi olabilir. Hükümlü tek başına vekalet veremez. Bunun için vasi tarafından noterden vekalet verilir. Vekalet verilebilmesi için vesayet kararının kesinleşmesine gerek olmamakla birlikte, uygulamada noterler gerekçeli karar ve kesinleşme şerhi talep etmektedir. Avukata acil vekalet verilmesi için tedbiren yetki talebiyle mahkemeye başvurulup karar alınabilir.
